آداب دعا امام صادق علیه السلام فرمودند : مبادا وقتی یکی از شما بخواهد از پروردگار، چیزی از حاجت‌های دنیا و آخرت را بطلبد، به آن مبادرت کند، مگر آن‌که با ستایش و مدح خدا و صلوات بر پیامبر، سخن خود را آغاز نماید و سپس حاجاتش را بخواهد. منبع: اصول کافی ، ج۲ ، ص۴۸۴. در منابع روایی؛ برای دعا «آدابی» بیان شده است که برای نمونه به برخی از آنها اشاره می‌شود: 1. آغاز کردن دعا، با نام خداوند شایسته است دعا با نام و یاد خدا آغاز شود. چنان‌که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: «دعایی که آغازش با "بسم الله الرّحمن الرّحیم" باشد، رد نمی‌شود».[1] 2. مدح و ثنای خدا حمد و ستایش خدا، دعا را کامل و پُر مایه می‌کند و مقدمه برای جلب توجه الهی است. امام صادق علیه السلام فرمود: «هر دعایى که پیش از آن حمد و ستایش (خداوند) نباشد آن ناتمام و پى بریده است»، در ادامه؛ آن‌حضرت در کیفیت این حمد و ثنا فرمود؛ پیش از دعا بگویید: «اللَّهُمَّ أَنْتَ الْأَوَّلُ فَلَیْسَ قَبْلَکَ شَیْ‏ءٌ وَ أَنْتَ الْآخِرُ فَلَیْسَ بَعْدَکَ شَیْ‏ءٌ وَ أَنْتَ الظَّاهِرُ فَلَیْسَ فَوْقَکَ شَیْ‏ءٌ وَ أَنْتَ الْبَاطِنُ فَلَیْسَ دُونَکَ شَیْ‏ءٌ وَ أَنْتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیم»؛[2] ‏ 3. صلوات بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم و خاندان پاک او امام صادق علیه السلام فرمود: «مبادا وقتی یکی از شما بخواهد از پروردگار، چیزی از حاجت‌های دنیا و آخرت را بطلبد، به آن مبادرت کند، مگر آن‌ که با ستایش و مدح خدا و صلوات بر پیامبر، سخن خود را آغاز نماید و سپس حاجاتش را بخواهد».[3] 4. گریه و تضرّع شایسته است انسان هنگام دعا سعی کند تا مجدّانه و ملتمسانه به درگاه خدای مهربان زاری کند و از همه جا ناامید باشد و همه راه‌ها را به روی خود بسته ببیند. حتی اگر اشک ندارد، حالت گریه(تباکی) به خود بگیرد که آن هم ارزشمند است. شخصی از امام صادق علیه السلام پرسید که من در حال دعا،‌ خود را به گریه وادار کنم؟ اگر چه گریه ندارم؟ امام صادق علیه السلام فرمود: «آری، اگر چه به اندازه سر مگسی باشد».[4] امام صادق علیه السلام فرمود: «کیفیت دست بلند کردن براى دعا آن است که کف دو دست را طرف آسمان بگیرد و دعا کند که آن رغبت است، یا انگشت سبابه (دست راست) را به طرف راست و چپ حرکت دهد که آن تضرّع است، یا دست‌ها را بلند کند مقابل صورت [که سر انگشتان طرف آسمان باشد] و آن تبتل و ابتهال است [که در آن حال آدمى چشم از همه خلق می‌پوشد و فقط توجه به خدا دارد]. هنگام دعا کردن کمال ابتهال را داشته باشید و سعى کنید در آن حال اشک دیدگان بر صورت جارى شود».[5] 5. دعای دسته‌جمعی پروردگار با آن‌ که تأکید فراوانی بر ارتباط خصوصی بندگان با خویش دارد، اما از برخی جنبه‌های اجتماعی و آموزشی عبادات نیز غافل نبوده است که با کمک آنها بتوان روح عبادت را در جامعه ترویج نموده، زمینه را برای تکامل فردی افراد اجتماع مهیا ساخت. از این‌رو؛ در روایات به دعای گروهی سفارش شده است، از جمله: امام صادق علیه السلام می‌فرماید: «هرگاه پدرم (امام باقر علیه السلام با مشکلی مواجه می‌شد، زنان و کودکان را گرد آورده، به دعا می‌پرداخت و آنان آمین می‌گفتند».[6] 6. مقدم داشتن دیگران در دعا. امام سجاد علیه السلام فرمود : «همانا ملائکه هر گاه می‌شنوند انسانِ مؤمنی در نبود برادر مؤمن خودش برای او دعا می‌کند و یا از او به نیکی یاد می‌کند خطاب به او، می‌گویند: چه برادر خوبی هستی، برای برادر مؤمنت دعای خیر می‌کنی، در حالی که او پیش تو نیست و از او به نیکی یاد می‌کنی، به راستی که خدا دو برابر آنچه را برای برادرت خواسته‌ای به تو عطا می‌کند و...».[7] پی نوشت احادیث آداب دعا : [1]. تنبیه الخواطر ج ‏1، ص 32. [2]. الکافی، ج ‏2، ص 504. [3]. الکافی، ص 484. [4]. الکافی، ج ‏2، ص 483. [5]. ارشاد القلوب ج ‏1، ص 153 [6]. ارشاد القلوب، ج1 ، ص 153. [7]. وسائل الشیعة، ج ‏7، ص 111. مطالعه بیشتر در : https://www.ziaossalehin.ir/fa/tags/.