amir
Pinned 5 سال 5 ماه ago onto صفحه اختصاصی
غیبت
امام محمد باقر علیه السلام فرمودند : سه گروه دارای حرمت و احترام نیستند (غیبت شان مباح است): ۱. هوسباز بدعتگذار ۲. پیشوا و حاکم ستمگر ۳. فاسقی که گناهش را علنی کند.
منبع: وسائل الشیعه ج۸ ص ۶۰۵ .
نکته ؛
طبق دیدگاه فقهای شیعه درباره جواز غیبت متجاهر به فسق، باید دانست: غیبت چنین شخصی جایز است در گناهی که به آن تجاهر می کند، نه گناهان مستور و پوشیده.
توضیحی درباره حدیث؛
شیخ انصاری (ره) در تعریف غیبت می گوید: از مجموع اخبار و کلمات فقها در تعریف غیبت به دست می آید که غیبت عبارت است از: سخن گفتن پشت سر مردم، به کلامی که غیبت شونده از کلام بدش می آید. [1]
غیبت از گناهان کبیره است و در آیات و روایات شدیداً از آن نهی شده است. [2]
بر اساس روایات رسیده از پیشوایان دین، حقیقت غیبت آن است که کسی درباره دیگری چیزی بگوید که اگر بشنود، خوش نمی دارد. خواه در باره نقص و عیب باشد که در خود او، یا در بدن او، و یا در دین یا دنیای او است، و یا در چیزی است که وابسته به او است. در قرآن از غیبت کردن همانند خوردن گوشت برادر مؤمن در صورتی که مردار است یاد شده است. [3]
و در روایات از غیبت کننده بعنوان منفورترین مخلوقات [4] ، بدترین مردم [5] ، شریک شیطان [6] و منافق [7] یاد شده، و برای غیبت تعبیراتی از قبیل خورشت سگان اهل جهنم[8] و عملی زشت تر از زنا بکار رفته است.
در این که چه کسانی غیبتشان حرام است؛ آیا همه مؤمنان و مسلمانانی که خدا و رستاخیر را باور دارند و به اسلام پای بندند، یا ...؟، بسیاری از علما و فقها، در پاسخ به این پرسش با استناد به آیات و روایاتی که درباره غیبت آمده است، می گویند: اساس و مناط در حرام بودن غیبت و بدگویی پشت سر دیگران، احترامی است که انسان ها از جانب دین، به دست آورده اند. از این رو کسانی که مؤمن نیستند، از آن جا که خود به خواست خویش وارد حریم ایمان نشده اند، احترامی ندارند. بنابراین، غیبت اینان روا دانسته شده است. [9] لازم به ذکر است که در امر غیبت شرایطی معتبر دانسته شده است که با حصول مجموع آنها عنوان غیبت تحقق پیدا می کند؛ مثلا: 1. فردی که از او غیبت می شود در جمع حاضر نباشد. 2. آن سخن عیب و نقص محسوب شود. 3. این عیب از عیوب پنهان باشد. 4. فرد از شنیدن آنچه در موردش گفته می شود کراهت داشته باشد. [10] البته گرچه غیبت از گناهان بزرگ اخلاقی و اجتماعی بوده و مفاسد و بی سامانی های خطرناکی بر آن مترتب است، اما بر اساس احادیث ائمه (ع)، در موارد ویژه ای که پای مصلحت و خیر انسان ها در میان است و هدفی مشروع و عقلایی دارد که مفاسد آن را جبران می کند، یا این که مفسده ای ندارد، به لحاظ شرعی جایز شمرده شده است. از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم آمده است: کسی که پرده حیا و شرم را از روی خود کنار زند غیبتش حرام نیست. [11] از مفهوم این روایت می توان بهره برد که اگر فردی به زشتی ها افتخار می کند و هیچ حیایی قایل نمی شود، و با این عمل خویش نوعی فساد و بی بندوباری را در جامعه ترویج می کند، حرمت و شخصیت خود را از بین برده و این رفتار اوست که موجب تجویز بدگویی (غیبت) شده است. در روایتی نیز از امام باقر علیه السلام آمده است: "سه گروه دارای حرمت و احترام نیستند (غیبت شان مباح) است: 1. هوسباز بدعتگذار 2. پیشوا و حاکم ستمگر 3. فاسقی که گناهش را علنی کند.
[12] در هر صورت برخی از موارد غیبت های مجاز عبارت اند از: 1. دادخواهی از ظالم 2. نهی از منکر 3. پرسش و استفتا 4. غیبت دانشمند نمایان 5. غیبت متجاهر به فسق. البته طبق دیدگاه فقهای شیعه درباره متجاهر به فسق باید گفت: غیبتشان جایز است در همان گناهی که به آن تجاهر می کنند، نه گناه های مستور و پوشیده. [13]
و گر نه همه مردم از آن جهت که معصوم نیستند گناهانی انجام می دهند و اگر قرار باشد غیبت کسی که گناهی مرتکب شد جایز باشد، در جامعه آبرویی برای کسی باقی نمی ماند.
پی نوشت احادیث و روایات غیبت : [1] شیخ انصاری، مکاسب محرمه، ج 1، ص 276.
[2] حجرات،12؛ همزه،1.
[3] حجرات، 12.
[4] غررالحکم، ج 2، ص 824، ح 3128.
[5] همان منبع، ص 381، ح 2911. [6] بحارالانوار، ج 75، ص 25، ح21. [7] غررالحکم، ج 1، ص 13، ح 484. [8] همان منبع، ص 298، ح 1144. [9] خلجی، محمد تقی، غیبت، ص 128.
[10] جامع السعادات، ج 2، ص 293.[11] جامع السعادات، ج 2، ص 322. [12] وسائل الشیعه، ج 8، ص 605، ح 5.
[13]جامع المسائل، ج 2، ص 404.
مطالعه بیشتر در : https://www.ziaossalehin.ir/fa/tags/
موضوع:
دیدگاهها
نظر خود را در زیر بنویسید